Eski Uygurca İnsadi-Sūtra’nın Dili;Dil İncelemesi

Eski Uygurca Budist külliyatı içerisinde yer alan İnsadi Sūtra, çeşitli Budist eserlerin derlenmesi sonucunda oluşturulan antoloji türünde bir eserdir. Eser, bir giriş bölümü ile başlayıp dharani, Maitreya övgüsü ve pravāna töreninin icra ediliş şekillerini anlatan bölümleri ihtiva eder. İnsadi Sūtra'nın çalışmaya konu edilen nüshası 1906 yılında Murtuk'ta bulunmuştur. Bulunan nüshanın tarihi Semih Tezcan tarafından 17. yüzyıl olarak belirtilmiş; orijinal metinden yapılan tercümenin ise 13-14.yüzyıllarda yapıldığı ifade edilmiştir. Kitabın birinci bölümünde Budizm, Budizm ve Türkler, Eski Uygurcanın alfabesi, imlâsı, fonetik özellikleri ile ilgili eserin dil incelemesi yapılmıştır. İkinci bölümde eserin fonetik ve morfolojik özellikleri; üçüncü bölümde 1974 yılında Semih Tezcan tarafından hazırlanan Das uigurische Insadi-Sutra başlıklı doktora tezinde (?) belirteci ile verilen sözcüklerin düzeltme ve anlamlandırılma denemeleri, beşinci bölümde sentaktik özellikleri işlenmiş ve ilgililerin dikkatine sunulmuştur.