İnsan Hakları Epistemesinin Dönüşümü;Değer, Norm ve Sistem Üçlemesi

Aydınlanma felsefesinin 'varlık, değer ve insan' tasavvuruna dayalı biçimde süreçsel olarak yapılanan modern politik felsefenin üretmiş olduğu en esaslı kavramsal inşalardan birisini de insan hakları oluşturmuştur. Retrospektif bir düşünsel okuma ile söz konusu kavramsal inşanın soykütüğünü açığa çıkarma çabasının ilk kurucu uğraklarını; devlet karşısında 'bireyi' odak alan hümanizm akımının öncü figürleri olmuştur. Rönesansla başlayan hümanizma felsefesinin 'birey merkezci' yaklaşımı, devlet erki karşısında bir hak öznesi olarak bireyin yeniden kurgulanmasını olanaklı kılmıştır. Modern politik felsefeye içkin norm ve ilkelerle biçimlendirilen bu türedi 'politik inşa', en başta bir toplum felsefesi ve ideolojisi olarak üretilmiştir. Yanı sıra bu modern kavramsal üretim, süreç içerisinde bir söylemsel inşaya da dönüşmüştür. Bu modern üretim formuyla insan hakları; jeokültür, jeopolitik, jeoekonomik, jeostratejik veya başkaca bir çerçeve üzerinden reel politik temelde bağlamsallaştırılmıştır. İnsan hakları külliyatının, ne yazık ki uygulama temelinde kırılgan bir yapıya sahip olması, ağır insan hakları ihlallerine, mağduriyetlere ve maduniyetlere yol açmıştır. Modernitenin 'rasyonalist ilerlemeci, bilimselci, bireyselci ve bürokratik aklı' İkinci Dünya Savaşının ortaya çıkardığı ağır insani trajedilerin (toplu katliamlar, etnik temizlikler ve soykırım) yaşanmasına yol açmıştır. Modern Batı düşüncesinin gelişim dinamiği ile varlık bulan antihümanistik, ekonomi-politik, teknokratik ve bürokratik aklının yarattığı bu ağır insan hakları ihlalleri, siyasal ve hukuk kuramsal düzlemde yeni bir eleştirel damarın ortaya çıkmasına yol açmıştır.(ARKA KAPAKTAN) İÇİNDEKİLER GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM İNSAN HAKLARININ KURUMSALLAŞMASI: ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI 1. GİRİŞ 2. ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI: TARİHSEL PERSPEKTİF 3. İNSAN HAKLARININ YERELLEŞTİRİLMESİ VE ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI 4. ULUSAL İNSAN HAKLARI MEKANİZMALARININ KURUMSAL YAPILANMASI 5. ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARININ ETKİ ANALİZİ 6. TEORİDE VE UYGULAMADA ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI: ELEŞTİREL BAKIŞ 7. SONUÇ YERİNE 8. ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARINA İLİŞKİN SAYISAL VERİLER 9. KAYNAKÇA İKİNCİ BÖLÜM İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ: TARİHSEL, YÖNTEMSEL VE ELEŞTİREL BİR ÇÖZÜMLEME 1. GİRİŞ 2. TARİHSEL PERSPEKTİF: HAKLAR EĞİTİMİNİN KURAMSALLAŞMA DİNAMİĞİ 3. METODOLOJİK PERSPEKTİF: HAKLAR EĞİTİMİNE İLİŞKİN YÖNTEMSEL ARAÇLAR 4. ELEŞTİREL PERSPEKTİF: HAKLAR EĞİTİMİNİN ELEŞTİREL ÇÖZÜMLEMESİ 5. KURUMSAL PERSPEKTİF: ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI VE HAKLAR EĞİTİMİ 6. SONUÇ YERİNE 7. KAYNAKÇA ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İNSAN HAKLARININ KÜRESEL YÖNETİŞİMİ: DEĞERSEL VE SİSTEMSEL KRİZ 1. GİRİŞ 2. KÜRESEL YÖNETİŞİM: KAVRAMSAL ÇÖZÜMLEME VE TARİHSEL ÇERÇEVE A. Kavramsal Çözümleme B. Tarihsel Çerçeve 3. HÜKÜMETLERARASI AĞLAR VE KÜRESEL YÖNETİŞİM AKTÖRLERİ A. Hükümetlerarası Ağlar B. Küresel Yönetişim Aktörleri 4. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI REJİMİNİN KÜRESEL YÖNETİŞİMİ 5. KÜRESEL YÖNETİŞİMİN BAĞIMSIZ AKTÖRLERİ OLARAK ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI 6. SONUÇ 7. KAYNAKÇA DÖRDÜNCÜ BÖLÜM AYRIMCILIĞIN NORMATİF TEMELLENDİRİMİ SORUNSALI: EŞİTLİK PARADOKSU VE AYRIMCILIK 1. GİRİŞ 2. KAVRAMSAL ÇÖZÜMLEME: EŞİTLİK PARADOKSU VE AYRIMCILIK KAVRAMI A. Eşitlik Paradoksu B. Ayrımcılık Kavramı 3. KURAMSAL PERSPEKTİF: AYRIMCILIK KARŞITI NORMLARIN GELİŞİM DİNAMİĞİ A. Ayrımcılığın Normatif Çerçevesine İlişkin Yaklaşımlar B. Ayrımcılık Hukukunun Doktrinsel Krizi ve Kuramsal Yaklaşımlar 4. KURUMSAL PERSPEKTİF: AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİNE YÖNELİK YAPTIRIM MEKANİZMALARI VE EŞİTLİK KURUMLARI 5. ELEŞTİREL PERSPEKTİF: AYRIMCILIĞIN TEMELLENDİRİMİ SORUNSALI A. Ayrımcılık Temellerinin Enflasyonu 6. SONUÇ YERİNE 7. KAYNAKÇA BEŞİNCİ BÖLÜM İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYİ ÖNLEME DOKTRİNİNİN KURUMSAL YAPILANMASI: ULUSAL ÖNLEME MEKANİZMASI 1. GİRİŞ 2. TARİHSEL ÇERÇEVE: CEZALANDIRMA, İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE 3. İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞININ NORMATİF-SÖZLEŞMESEL ÇERÇEVESİ 4. KURUMSAL ÇERÇEVE: EVRENSEL, BÖLGESEL VE ULUSAL İŞKENCEYİ ÖNLEME MEKANİZMALARI A. Evrensel Önleme ve Ziyaret Mekanizmaları B. Ulusal Önleme Mekanizmalarının Kurumsal Yapılanması 5. ELEŞTİREL PERSPEKTİF: İŞKENCEYİ ÖNLEME MEKANİZMALARI VE ETKİLİLİĞİ 6. SONUÇ YERİNE 7. KAYNAKÇA DİZİN