İşârâtü'l-İ'Câz Fî Mezânnî'l-ÎCâz

Bediüzzaman'ın harp cephesinde telif eylediği Arapça İşârâtü'l-İ'câz Fî Mezânni'l-Îcâz adlı tefsiri kendisi tarafından Türkçe'ye tercüme edilmemiştir. Ancak kendisine gelen tercümeler arasından kardeşi Abdülmecid Efendi'nin tercümesini basılmak üzere tercih eylemiştir. Bunun en önemli sebebi, karde-şinin bu Tefsiri kendisinden bizzat ders almış olması olsa gerektir. Ancak her ikisinin de vefatından sonra yeni tercümeler yapılmıştır. Bunlar hakkında kı-saca bilgi ve değerlendirmelerde bulunmak, bu eserin ehemmiyetini belirt-mek açısından zaruridir. Birincisi, Prof. Dr. Şa'di Eren kardeşimiz, iyi bir müfessir ve Nur Talebesi olarak İşârâtü'l-İ'câz Tercüme ve Dipnotlar adıyla Arapça İşârâtü'l-İ'câz Fî Mezânni'l-Îcâz'ı Türkçey'e tercüme etmiş ve dipnotlarla desteklemiştir. Bize göre lafzî tercüme olarak en iyisidir. Biz çalışmamızda ve özellikle Abdülme-cid Ağabey'in tercüme etmediği kısımlarda küllî manada bu eserden istifade ettik. Zira bazı kısımlar, Badıllı Ağabey tarafından da tercüme edilmemiştir. Sadece bazı kelime ve harf hataları bulunmakla birlikte bir kısım ıstı-lahlar açısından eksik kaldığı söylenebilir. Lafzî tercüme, nazmında yani söz dizimi ve tertibinde aslına benzemesi gözeti-len tercüme çeşididir. Bu şekildeki tercüme, tercüme edilecek metin-deki her kelimenin birer birer ele alınıp, onların yerine geçebilecek diğer dildeki lafızların gözden geçirilerek yerine konulması şeklinde yapılan bir tercümedir. Bu bakımdan çoğunlukla bu tür bir tercüme, asıl metnin anlamını çok zor aksettirmektedir. Onun içindir ki bu tercüme tarzı edebî eserlerde özellikle Kur'ân-ı Kerim'de kullanımı son derece güç, hatta imkânsız görülen bir tercümedir. İkincisi, İşârâtü'l-İ'câz (Yeni Tercüme) ünvanıyla Bahaeddin Sağlam tarafından yapılmıştır. Ancak Türkçe'deki bazı eksiklikleri ve cümle yapıların-daki bir kısım hatalar yüzünden ciddi manada hataları bulunmaktadır. En önemlisi de, “Güya Üstad'ın 300 hatasını tespit etmiş, tabiat, haşir ve benzeri risalelerin bugün hükümsüz olduğunu söylemiş” ve ayrıca Tev-rat'ın muharref olmadığını iddia etmek gibi itikadî açıdan inhirafları bulunan bu zatın çalışmasını nazara almadık.