İslam Felsefesine Bir Katkı;İran’da Metafizik İlimlerin Tekâmülü

- İslam öncesi İran felsefesinin içeriği/özelliği nedir? - İdealizm ve realizm arasındaki farklar nelerdir? - Yunan düalizminin İslam felsefesine etkileri neler olmuştur? - Tasavvufun İslam felsefesi içindeki yeri nedir? - İbn Sinâ, İbn Miskeveyh, A.Ciylî, İşrakiyyun'un temel felsefî düşünceleri nelerdir? Bu eser, İkbal'in ilk felsefî çalışması olduğu için bazı eksiklikleri olmakla birlikte daha eksiksiz bir eser yazılıncaya dek Şarkiyat alanında önemini koruyacaktır. Bu deneme, İkbal'in birkaç yıl sonra tamamıyla reddedeceği bir dünya görüşünün -Vahdet-i Vücud'un- hayranı olduğu bir zamanda yazılmıştır. Kendisinin giriş bölümünde İbn Arabi'den övücü bir dille söz etmesi, gelecekteki üstadı ve rehberi Mevlana Celaleddin Rûmî'ye metinde hemen hemen hiç yer vermemesi, herhangi başka bir felsefî okuldan çok Vahdet-i Vücudcu tasavvuf üzerinde durması bu yüzdendir. İkbal, elinizdeki kitapta, İran'ın felsefî düşüncesinin ilk ve tarihî dökümünü sunmakta, İran idealizmini ve realizmini başarıyla incelemekte ve tasavvufun önem kazanmasına yol açan şartları çözümlemesinde kendisinden öncekilerin yanlışlarını düzeltmektedir. Eser, İkbal'in fikrî tekamül sürecinde ilk dönemi yansıtması bakımından İkbal'in düşünce sistemiyle ilgilenenler için büyük bir değer taşımaktadır.