Tarihte Türk Dünyası

Türk dünyası, aralarında töre, dil ve kültür ortaklığı bulunan boy ve soy bakımından birbirine bağlı topluluklardır. Türk topluluklarının sınırları kimi zaman daralan, kimi zaman genişleyen bir tarihsel gelişim göstermiştir. Tarih boyunca Türk topluluklarının yayılmalarının nedenleri şöyle sıralanmıştır: İklim değişikliği, topraklarının verimsizleşmesi, nüfusun çoğalması, doğal felâketlerin artması, iç çekişmeler ve savaşlar. Bu nedenlerden dolayı Türkler, yeni yaşama alanları bulmak amacıyla dünyanın birçok yerine yayılmışlardır. Türkler yayıldıkları bu topraklarda birçok bağımsız devlet, hanlık, beylik ve özerk topluluklar oluşturmuşlardır. Türkler, bir zamanlar, Hazar Denizi'nin güneyinden geçerek İran yaylası üzerinden Mezopotamya'ya inmişler, buradan Suriye, Mısır, Anadolu ve Ege Denizi adalarına yayılmışlardır. Hazar Denizi'nin kuzeyinden geçen Türkler, Orta Avrupa'ya, Balkanlara ve Tuna vadilerine yerleşmişlerdir. Türklerin doğuya yayılmaları çok uzun zaman ve aralıklı olarak sürmüştür. Çin'in bugünkü Şensi ve Kansu bölgelerine yerleşen Türkler, buralara kendi kültür ve uygarlıklarını da birlikte getirmişlerdir. Kuzeye yayılan Türkler de Sibirya'nın verimli topraklarına yerleşmişlerdir.