Türkiye'nin İller Bazında İktisadi ve Demografik Farklılıkları; Kovaryans Analizi Yaklaşımı

Türkiye'nin bölgeleri ve illeri arasındaki sosyo-ekonomik gelişme süreci tekdüze olmayıp, geniş sosyo-ekonomik farklılıklar söz konusudur. Bu çalışmada, illerin çeşitli coğrafik faktörlere göre birbirleriyle sosyo-ekonomik değişkenler açısından gelişmişlik düzeylerinin ölçülebilir ve göreli olarak karşılaştırılması, çok değişkenli istatistik tekniklerinden kovaryans analiziyle incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, İllerin ülke sınırına komşuluk durumu, illerin denize komşuluk durumu, bölgeler gibi çeşitli coğrafik faktörlerin etkilediği demografik ve ekonomik değişkenleri ortaya çıkarmaktır. Bu araştırmada Türkiye'de mevcut 81 ilin önceden belirlenen sosyo-ekonomik göstergeleri veri olarak kullanılarak, çok değişkenli yöntemlerden tek bağımlı kovaryans analizine yer verilmiş, coğrafi faktörler itibariyle önemli sosyo-ekonomik göstergeler belirlenmeye çalışılmıştır. Analizin varsayımlarının sınandığı aşamada, bulunan sonuçlara göre homojen olan sosyo-ekonomik değişkenler belirlenerek iller arasındaki mevcut benzerliklerin ve kovaryans analiziyle farklılıkların daha iyi algılanması öngörülmüştür. Çalışma gerek coğrafik konum itibarıyla iller arasındaki sosyo-ekonomik gelişmişlik incelemesi yapan, gerekse de çok değişkenli istatistiksel analiz konularında çalışmalar yapan araştırmacılara kaynak teşkil etmektedir.