Kur’an ve Tefsirde Güncel Konular – 2

Kur'an'ın nüzulüyle başlayan anlama ve yorumlama serüveni, tarih boyunca farklı ilim gelenekleri ve düşünce ekolleriyle zenginleşmiş; her dönemde yeni meseleler, yeni sorular ve farklı yorum biçimleri doğurmuştur. İlk dönemlerde vahyin canlı muhatapları olan sahabe, anlam hususunda doğrudan Hz. Peygamber'e (s.a.s) müracaat ettikleri için tefsir faaliyeti sınırlı bir çerçevede sürdürülmüş, ancak sonraki asırlarda sosyo-kültürel değişim, dilsel dönüşümler ve farklı milletlerin İslâm dairesine girmesiyle birlikte bu faaliyet çok yönlü bir bilimsel disipline dönüşmüştür. Bu süreçte tefsir, sadece lafzî açıklamaları değil, aynı zamanda tarih, dil, sosyoloji, felsefe ve psikoloji gibi farklı alanlarla etkileşim hâlinde gelişen bir ilim kimliği kazanmıştır. Bugün gelinen noktada tefsir disiplini, klasik birikimle bağını koparmadan çağın meselelerine cevap arama sorumluluğunu taşımaktadır. Modern bilgi ortamında dinî metinlerle kurulan ilişkinin biçimi değişmiş, özellikle bilimsel gelişmeler, dijitalleşme, yapay zekâ ve kültürel çoğulculuk gibi olgular Kur'an'ı anlamaya yönelik yaklaşımları yeniden şekillendirmiştir. Bu durum, Kur'an'ın farklı disiplinlerle birlikte okunmasını, yeni yorum biçimlerinin geliştirilmesini ve tefsir metodolojisinin güncellenmesini zaruri kılmıştır. Elinizdeki bu kitap, “Kur'an ve Tefsirde Güncel Konular” serisinin ikinci kitabı olup, günümüz araştırmacılarının Kur'an'a dair farklı perspektiflerini bir araya getirmektedir. Bu bağlamda eserde yer alan çalışmalar, Kur'an'a antropolojik yaklaşım, çağdaş dönemde cihad ayetlerinin yorumları, mecaz sanatının tefsirdeki yeri, Kur'an'ın kitaplaşma sürecine dair tartışmalar, ölülere Kur'an tilaveti meselesi, Gazzâlî'nin fehm anlayışı, ebeveyn davranışlarının Kur'ânî temelleri, yapay zekâ ve semantik analiz ilişkisi, Mâturîdî'nin makâsıd temelli yaklaşımı, feminist tefsir örnekleri, hatta ChatGPT gibi dijital araçların tefsir literatürüne katkısı gibi güncel ve ilgi çekici başlıklardan oluşmaktadır. Bu çalışmalar, hem tefsir ilminin akademik sınırlarını genişletmeyi hem de günümüzün sosyal, teknolojik ve düşünsel sorunlarına Kur'an merkezli bir bakış kazandırmayı amaçlamaktadır. Eserde yer alan her bir makale, Kur'an'ın temel hedefi ve mesajı göz önünde bulundurularak kaleme alınmış; klasik mirasın birikimiyle çağdaş düşüncenin imkânları arasında bir köprü kurmayı hedeflemiştir. Dolayısıyla bu kitap, Kur'an'ın çağlar üstü yönünü korurken, aynı zamanda onu bugünün insanına yeniden anlamlandırma gayreti taşıyan bir ilmi çabanın ürünüdür. Tefsir ve Kur'an araştırmaları sahasında disiplinler arası yaklaşımın önemini vurgulayan bu eser hem akademik çevreler hem de konuya ilgi duyan araştırmacılar için değerli bir başvuru kaynağı niteliğindedir. Bu derlemenin, alanında uzman öğretim üyeleri ve araştırmacıların katkılarıyla oluşan nitelikli bir fikir zemini oluşturacağına inanıyoruz. Gayemiz, geçmişin ilmî mirasından beslenerek bugünün meselelerine Kur'an perspektifinden çözüm aramak ve geleceğe yönelik yeni yorum imkânları geliştirmektir. Her biri kendi alanında özgün bir bakış açısı sunan bu çalışmaların, Kur'an ve tefsir ilminin gelişimine mütevazı da olsa katkı sağlayacağı kanaatindeyiz. Gayret bizden, tevfîk Allah'tandır.