Tacüşşeria’nın En Nihayesi ve İslam Aile Hukuku ;Tahkik Ve Değerlendirme

İlk dönem Hanefî fıkhının temel metinlerinden el-Hidâye'nin en eski ikinci şerhlerinden Nihâyetü'l-kifâye li-dirâyeti'l-Hidâye, Hanefî fakihi Tâcü'şşerîa Ömer b. Ahmed el-Mahbûbî'nin (v. 709/1309) “kavlühû” tarzındaki açıklamalarıyla el-Hidâye'nin kapalı ifadelerini sade, anlaşılır ve sistemli bir üslupla şerh etmiştir. Elinizdeki çalışma; eserin Nikâh, Rada‘ ve Talâk bölümlerini ilmî tahkik usulüyle hazırlamakta, mezhebin içtihat ve tercihlerini “ve ‘aleyhi'l-fetvâ / ve bihî yüftâ” gibi ibarelerle Hanefî mezhebi bağlamında izini sürerek yer yer Şâfiî ve Mâlikî görüşleriyle de mukayeseli biçimde ortaya koymaktadır. Metin, dünya kütüphanelerinde tespit edilebilen 36 nüsha (Türkiye'de 30) içinden seçilen 4 nüsha karşılaştırılarak kurulmuştur. Asıl nüsha, müellif nüshasıyla mukabele edilerek istinsah edilen Fatih Millet Ktp. Feyzullah Efendi Koleksiyonu (762/1360) olup; İzmir Millî Ktp. (714/1314), Süleymaniye Fatih (713/1313) ve Kadızâde Mehmed Efendi (912/1507) nüshalarıyla karşılaştırılmıştır. Çalışma; ayet-hadis tahriçleri, kişi-yer adları ve şiirler için indeks, Istılah açıklamaları verilmiştir. Türkçe dirâse kısmında dipnotlarda İSNAD ve tahkik metni İSAM tahkikli neşir esaslarına riayet edilerek yazılmıştır. Nihâyetü'l-kifâye'nin tahkiki, sadece metnin sıhhatini temin etmekle kalmıyor; Buhara Sadruddin-zâde Mahbûbî âlimler ailesine dair yeni verilerle Hanefî düşünce tarihine de ışık tutuyor. Klasik metinlerle çalışan araştırmacılar, fıkıh öğrencileri ve aile hukuku alanında tarihî-mezhebî arka planı merak edenler için güvenilir bir başvuru.