Yapay Zekayı Kant’la Düşünmek;Hesapkuramsal Karmaşıklık Ekseninde Makine Zekâsının Sınırları

Yapay zekâya yönelik felsefi bir eleştirinin başarısı, bilgisayarların gidebileceği nihai noktayı şimdiden kestirebiliyor olmasıdır. Yapay genel zekânın imkânını sorgulayan ve bilgisayar teknolojisindeki güncel gelişmelerden etkilenmeyen bir eleştiri, hesaplamanın felsefi sınırları etrafında şekillenir. Bu doğrultuda kaleme alınan elinizdeki kitap, bilgisayarların prensipte neyi hesaplayıp neyi hesaplayamayacağını ortaya koymak üzere Hesap Kuramı alanına yöneliyor. Bu doğrultuda, yapay zekanın önündeki en temel engellerden biri olan “hesapkuramsal karmaşıklık” sorununu tartışmaya açıyor. Kitap, hesapkuramsal karmaşıklık sorununun kaynağını, bilgisayarların bazı problemleri temsil ederken karşılaştığı biçimsel sınırlarda aramaktadır. Bu sınırlar, tümdengelimli Turing makineleriyle tümevarım, sezgi, sağduyu, abdüksiyon ve monoton olmayan düşünme gibi farklı düşünme türlerini simüle etme çabasından ileri gelir. Bu çaba, düşünme faaliyetindeki zenginliği biçimsel çerçevelere indirgeyerek hesap karmaşıklığı sorununu kaçınılmaz hale getirmektedir. İnsanın düşünme faaliyetinin derinliklerine inerek onun işleyişini kapsamlı bir biçimde sunmayı hedefleyen bu kitap, düşünmeyi modelleme iddiasındaki yapay zekâ projesini sorguluyor. Bunu yaparken, nörobilim ya da çağdaş zihin felsefesi gibi alışıldık yollar yerine, Kant'ın transandantal felsefesi gibi ilginç bir güzergahı takip ediyor. Kitap, bir zamanlar insan aklının hudutlarını çizen Kant'ın rehberliğinde, makine zekâsının ufkunu çizmek üzere yola çıkıyor.