İstanbul’da Gözlemler ;İstanbul’da 9 Yıl Geçiren Fransız Hekimin Seyahatnamesi I

Dokuz yıl boyunca Osmanlı başkentinde yaşayan Fransız hekim A. Brayer, elçilik salonlarının dar çerçevesinden çıkarak, semtlerin, sokağın, pazarın, kıyıların ve evlerin içine girmiş; gördüklerini, duyduklarını ve hissettiklerini büyük bir dikkatle kayda geçirmiştir. Brayer'in bakışı, çağdaşlarının önyargılı ve yüzeysel betimlemelerinden farklıdır. Türk halkını, fanatizm ve savaşın gölgesi üzerlerine düşmediğinde; dürüst, yardımsever, misafirperver ve gösterişten uzak olarak tanımlar. Ona göre bu toprakların insanları, inançlarına bağlı oldukları kadar başka dinlere karşı da hoşgörülüdür; kişisel temizlikten çevre düzenine kadar gösterdikleri özen, Avrupa'da dahi nadir görülecek bir özelliktir. Eserimiz gözlem gücü yüksek bir hekimin notları ve aynı zamanda Türkiye'ye dair yanlış kalıplara karşı samimi ve insaflı bir savunmadır. Brayer, önyargıların yerine tanıklığı, söylentilerin yerine doğrudan deneyimi koyar ve her sayfasında, yabancının gözünden bile hissedilen bir hayranlık ve saygı barındırır.